بیوگرافی پرویز مشکاتیان نوازنده و آهنگساز ایرانی

اگر از عاشقان موسیقی هستید نام پرویز مشکاتیان بسیار به گوشتان خورده است. او از موسیقی دانان به نام ایرانی است. به خصوص علاقه مندان به موسیقی سنتی آقای مشکاتیان را بسیار می شناسند. پرویز مشکاتیان نوازنده سنتور به نام ایرانی است. او به خصوص برای محمدرضا شجریان قطعات بسیاری نواخته است. همچنین آهنگسازی های حرفه ای اش هنوز هم شنیدنی است.

پرویز مشکاتیان کیست

پرویز مشکاتیان را بیشتر به عنوان نوازنده و آهنگساز می شناسند. او بسیار حرفه ای سنتور می زد. معلم موسیقی بسیار دلسوزی بود و حتی شاگردان بسیار تربیت کرد. او و محمدرضا شجریان با هم همکاری های گسترده داشتند. برای شجریان بزرگ سنتور نوازی کرد و آهنگ های فراوانی ساخت. با شهرام ناظری و خوانندگان به نام دیگر هم همکاری گسترده داشته است.

بیوگرافی پرویز مشکاتیان

تاریخ تولد

در 24 اردیبهشت ماه سال 1324 شمسی چشم به جهان گشود.

محل تولد

زاده نیشابور است. در شهر زیبای نیشابور از ایران عزیزمان چشم به جهان گشود.

پدر

پدرش حسن مشکاتیان استاد موسیقی بود. او از 6 سالگی آموزش موسیقی را به پسرش پرویز مشکاتیان شروع کرد.

شروع موسیقی از کودکی

پرویز مشکاتیان در خانواده ای موسیقی دوست رشد کرد. به همین خاطر خیلی زود وارد این مسیر شد.

آموزش موسیقی از 6 سالگی

پدرش از 6 سالگی آموزش موسیقی را به او شروع کرد. او مبانی اولیه موسیقی و نوازندگی را نزد پدر یاد گرفت.

اولین کنسرت در 8 سالگی

تنها 8 ساله بود که اولین اجرایش را انجام داد. این کنسرت در مدرسه امیر معزی نیشابور اجرا شد. دیده شدن و تشویق شنودگان پرویز را بیشتر مشتاق موسیقی کرد. پس از آن نیز بسیار بیشتر کار کرد تا جایی که نوازنده ای چیره دست شد.

شرکت در جشنواره های موسیقی

بسیار کم سن و سال بود که در جشنواره موسیقی اردوگاه رامسر شرکت کرد. در آنجا رتبه ممتازی را کسب کرد.

ادامه موسیقی با پدر تا آخر متوسطه

پدر معلمی حرفه ای و دلسوز برای پرویز مشکاتیان بود. این پدر و پسر تا آخر دوران متوسطه ی پرویز با هم موسیقی کار کردند. دیگر پرویز برای خودش یک نوازنده حرفه ای شده بود.

تحصیلات حرفه ای پرویز مشکاتیان

دانشگاه هنرهای زیبا در سال 53

پرویز مشکاتیان در سال 1353 وارد دانشگاه هنرهای زیبای تهران شد. در آنجا موسیقی را به صورت تخصصی تحصیل کرد.

استادان و معلمان چیره دست

ردیف میرزا عبدالله را از نورعلی خان برومند آموخت و ردیف موسیقی سنتی را نزد دکتر داریوش صفوت آموزش دید.  برای آموختن مبانی موسیقی و موسیقی ایرانی از محضر اساتیدی چون محمدتقی مسعودیه، عبدالله خان دوامی، سعید هرمزی و یوسف فروتن بهره برد.

فعالیت جدی موسیقی

نوازندگی حرفه ای سنتور

پرویز مشکاتیان در سنتور نوازی بسیار حرفه ای بود. به همین خاطر به عنوان نوازنده برای خوانندگان معروف زیادی اجرا می کرد.

مدرس موسیقی

پرویز مشکاتیان دانش و تجربه زیادی در موسیقی داشت. پس می توانست یک معلم موسیقی خوب باشد. او سالها نوازندگی سنتور را آموزش داد.

سرپرست گروه در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی

در سال 1354 به عنوان مدرس و نوازنده سنتور در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی مشغول شد. داریوش صفات مسیر زندگی پرویز مشکاتیان را بسیار تغییر داد. در این مرکز او سرپرست گروه شد. به همین خاطر توانست مهارت و تمرکز خود را در سنتور نوازی به طور قابل توجهی افزایش دهد. کارهای درخشان زیادی هم انجام داد. توانست مهارت و تمرکز خود را در سنتور نوازی به طور قابل توجهی افزایش دهد از کارهای حرفه ای اش بود.

شرکت در آزمون باربد

در سال 1356 در آزمون باربد شرکت کرد. آزمون باربد نخستین کنکور موسیقی ایران بود. این کنکور با ابتکار استاد نورعلی برومند برگزار شد. پرویز مشکاتیان و پشنگ کامکار مقاوم اول را در رشته سنتور به دست آوردند.

مقام ممتاز ردیف نوازی

پرویز مشکاتیان در ردیف نوازی نیز به همراه داریوش طلایی مقام ممتاز را به دست آورد.

فعالیت های پرویز مشکاتیان در رادیو

استاد مشکاتیان در رادیو فعالیت های بسیار خوبی داشته است.

همکاری با رادیو ملی

در سال 1356 عضوی از رادیو ملی شد. در آنجا به همراه هوشنگ ابتهاج فعالیت های درخشانی برای رادیو انجام داد.

تکنوازی سنتور برای رادیو

پرویز مشکاتیان به عنوان نوازنده سنتور برای برنامه های مختلف رادیو نوازندگی می کرد. تکنوازی های سنتور او بسیار شنیدنی بود.

قطع همکاری با رادیو

پرویز مشکاتیان تنها یک سال در رادیو ماند. در 17 شهریور 1357 از رادیو کناره گیری کرد. این حرکتش به خاطر اعتراض به کشتار وحشتیانه 17 شهریور بود.

تشکیل موسسه چاوش توسط پرویز مشکاتیان

بعد از  قطع همکاری با رادیو ملی در همان سال، به کمک هنرمندان گروه‌های عارف و شیدا، مؤسسه چاووش را تشکیل داد.

تصنیف “مرا عاشق” به همراه شهرام ناظری

پرویز مشکاتیان با همکاری شهرام ناظری تصنیف «مرا عاشق» را بر روی شعر مولانا گذاشت. این تصنیف بسیار شنیدنی بود و هست.

کتاب های موسیقی پرویز مشکاتیان

استاد مشکاتیان کتاب های ارزشمندی را به چاپ رسانده است. این کتاب ها به آموزش بهتر سنتور کمک زیادی کرده اند.

کتاب دستور سنتور

این کتاب برای تدریس روی ردیف میرزا عبدالله نوشته شده است.

کتاب صبا

خود استاد مشکاتیان و معلمان دیگر سنتور از این کتاب در آموزش سنتور استفاده کرده اند.

کتاب 20 قطعه برای سنتور

این کتاب از آثار گران بهای استاد است. بسیاری از سنتور نوازان از این کتاب استفاده می کنند. قطعات زیبایی در این کتاب برای تکنوازی وجود دارد.

کتاب “گل آوا”

گل آوا از کتاب های ارزشمند استاد مشکلاتیان برای سنتور نوازی است.

کتاب “گل آئین”

در این کتاب قطعات زیبایی برای سنتور نوازی قرار گرفته است.

همکاری پرویز مشکاتیان و محمدرضا شجریان

پرویز مشکاتیان و محمدرضا شجریان با همکاری یکدیگر آثار ارزشمندی را ایجاد کرده اند. همکاری این دو باعث شد قطعاتی ماندگار ایجاد شود تا بتوان سال ها از شنیدنشان لذت برد. صدای زیبای خسروی آواز ایران و استاد منجر به آثاری شنیدنی شد.

همکاری از سال 1358

این دو در سال های 1358 تا 1367 فعالیت داشتند. سپس دوباره در اوایل 1370 همکاری را شروع کردند. همکاری استاد بیشتر به صورت نوازندگی سنتور بود. اما در برخی قطعات برای استاد شجریان آهنگسازی هم انجام داده اند.

خلق آثار ماندگار

این همکاری منتج به خلق آثار درخشان و ماندگاری مثل بیداد، آستان جانان، سرّ عشق، نوا، دستان، گنبد مینا، دود عود، جان عشاق و قاصدک شد.

نوازنده سنتور و آهنگساز برای شجریان

مشکاتیان در آثار محمدرضا شجریان بیشتر به عنوان نوازنده‌ی سنتور و آهنگساز همکاری کرد. به طور مثال در سرّ عشق نوازندگی سه تار و در دود عود و جان عشاق فقط آهنگسازی را بر عهده داشت. اغلب صاحب نظران، “بیداد” را بهترین همکاری این دو نفر می‌دانند. دلیلش هم سنتورنوازی استاد مشکاتیان است. البته تمامی همکاری‌ های این دو استاد گرانقدر از برجسته‌ ترین آثار موسیقی ایرانی هستند. این آثار قلب هر اهل موسیقی را تسخیر می‌ کنند.

ازدواج و خانواده پرویز مشکاتیان

ازدواج با افسانه شجریان

استاد پرویز مشکاتیان با محمدرضا شجریان ارتباط نزدیکی داشت. این ارتباط باعث شد تا رفته رفته به افسانه شجریان (دختر استاد شجریان) علاقه مند شود. پرویز مشکاتیان و افسانه شجریان با یکدیگر ازدواج کردند. حاصل این ازدواج یک دختر به نام آوا و یک پسر به نام آئین است.

فرزندان پرویز مشکاتیان

پرویز و افسانه صاحب یک دختر و یک پسر شدند. آوا مشکاتیان و آئین مشکاتیان فرزندان پرویز مشکاتیان و افسانه شجریان هستند.

جدایی از افسانه شجریان

ازدواج پرویز مشکاتیان و افسانه شجریان پایدار نماند. این زوج از یکدیگر جدا شدند. پس از این جدایی همکاری استاد مشکاتیان و محمدرضا شجریان هم قطع شد. آن ها دو فرزند هم به دنیا آوردند. اما در نهایت نتوانستند با هم زندگی کنند.

سکوت و انزوای 8 ساله پرویز مشکاتیان

پرویز مشکاتیان در سال های 1376 تا 1384 به خاطر مشکلات شخصی فعالیتی نداشت. در این سال ها نه آلبومی منتشر کرد و نه در کنسرتی فعالیت داشت. متاسفانه در این سال ها از هنر ارزشمند استاد بسیار محروم ماندیم.

اولین فعالیت بعد از سکوت

 او در تابستان سال ۱۳۸۴ به این فکر افتاد که دوباره ساختار گروه‌های عارف و شیدا را احیا کند. نتیجه این تصمیم کنسرتی در تالار کشور با صدای شهرام ناظری بود. این کنسرت بسیار مورد استقبال واقع شد. اجرای زیبای استاد و صدای شنیدنی شهرام ناظری این کنسرت را به یک کنسرت باشکوه تبدیل کرد. این کنسرت بسیار شنیدنی بود.

اجراهایی دقیق و پر از احساس

رابطه احساس و موسیقی انکار شدنی نیست. قطعا اجراهایی پر از احساس بر دل می نشینند. دلیل برجسته بودن تکنوازی های استاد مشکاتیان هم همین بود. البته که ایشان بسیار مسلط می نواختند. دانش و تجربه و با احساس همه با هم در اجراهای ایشان احساس می شد. به خصوص تکنوازی های سنتور ایشان هنوز هم بسیار شنیده می شود. آلبوم های زیبای ایشان هنوز هم بسیار طرفدار دارند.

علاقه پرویز مشکاتیان به موسیقی کلاسیک غرب

جالب است که در مصاحبه ای استاد اشاره به علاقه شان به موسیقی کلاسیک کردند. او گفت که آرشیو موسیقی کلاسیک من از آرشیو موسیقی سنتی ام غنی تر است. همچنین گفت هر کدام از موسیقی دان های غربی برایش جذابیت خاصی دارند. او گفت مثلاً «مالر» را از نظر ارکستراسیون می‌ پسندم. آثار «بلا بارتوک»، «گریگ» و البته «باخ» را هم خیلی دوست دارم.

مرگ پرویز مشکاتیان در 54 سالگی

استاد مشکاتیان عمر کوتاهی داشت. او تنها 54 سال در این دنیا در کنار ما زندگی کرد. خیلی زود او را از دست دادیم. در 30 شهریور 1388 استاد مشکاتیان را از دست دادیم. همکاران و دوستان نزدیک ایشان بسیار از این رفتن زودهنگام متاثر شدند. بسیاری از آن ها حتی آثاری را در مدح استاد سرودند یا خواندند.

علت مرگ پرویز مشکاتیان

پرویز مشکاتیان به دلیل نارسایی قلبی از دنیا رفت. او به دلیل ایست قلبی در منزلش فوت کرد.

تشییع با شکوه پیکر پرویز مشکاتیان

جمعیتی حدود ۱۵۰۰۰ نفر در تشییع پیکر این استاد ارجمند شرکت کردند. بسیاری از نوازندگان معروف در مراسم استاد شرکت کردند. همچنین عاشقان کارهایش در تشییع جناره کنارش بودند. استاد به همراه هوادارانشان راهی خانه ابدی شدند.

از نیشابور تا نیشابور

استاد مشکاتیان در نیشابور چشم به جهان گشود. در همان جا نیز به خاک سپرده شد. او را در جوار مقبره عطار نیشابوری به خاک سپردند. استاد در یک مراسم عظیم و با شکوه و در کمال احترام به خانه ابدی شان رفتند.

بزرگداشت های مختلف

بسیاری از دوست داران استاد یادواره ها و بزرگداشت هایی برگزار کردند. در بسیاری دانشگاه های موسیقی یاد استاد گرامی داشته شد. هنر زیبای استاد برای همیشه در تاریخ موسیقی ما جاودانه می ماند.

سنتور نوازی زیبای پرویز مشکاتیان